Một nghịch lý là xe có hệ thống phun xăng điện tử thì tỷ lệ bị òa ga lớn hơn nhiều so với xe dùng chế hòa khí

Bản chất của òa ga

Òa ga là hiện tượng vòng tua máy cao bất thường ở chế độ chạy không tải. Tốc độ vòng tua máy ở chế độ này phụ thuộc vào từng loại động cơ, từng dòng xe và phụ tải (có bật điều hòa hay không) nhưng thông thường nằm trong dải từ 800 – 1.000 vòng/phút. Bản chất của hiện tượng òa ga là do sự bổ sung cả về lượng gió và nhiên liệu cung cấp cho động cơ ở chế độ không tải nhưng nằm ngoài tầm kiểm soát của người lái.

Hiện tượng òa ga khác với chế độ bù ga trên một số xe hiện đại. Chế độ bù ga được lập trình có chủ đích của nhà sản xuất nhằm giảm thời gian sấy nóng động cơ, giảm rung giật ở chế độ không tải, hỗ trợ khởi hành,… Mặc dù xe vẫn có thể di chuyển ngay cả khi chân ga đã nhả hoàn toàn (với xe số tự động và cần số ở vị trí D) nhưng gia tốc là rất chậm nên không gây nguy hiểm cho người sử dụng.

Trong khi đó, hiện tượng òa ga làm tiêu tốn nhiên liệu, tạo cảm giác khó chịu cho người lái khi di chuyển trong điều kiện đường sá đông đúc, thường xuyên phải rà phanh để giảm tốc độ và nếu vòng tua máy lên quá cao có thể dẫn tới việc mất kiểm soát dẫn tới nguy hiểm bản thân và những người xung quanh.

Chỉ đơn thuần là các chi tiết cơ khí thuần túy có độ tin cậy cao nên ít khi xe dùng chế hòa khí bị òa ga

Nguyên nhân gây òa ga

Hiện tượng òa ga có thể xảy ra ở bất cứ xe nào dù mới hay cũ. Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này thường xuất phát từ 3 yếu tố: van không tải, bướm ga, cảm biến vị trí bướm ga.

– Đối với những xe cũ còn sử dụng chế hòa khí như Kia Pride CD-5, Mitsubishi Jolie,…  òa ga thường là do trong quá trình sửa chữa, bảo dưỡng người thợ tiến hành lắp sai các đường ống phụ (các đường ống phụ hoạt động ở các chế độ: khởi động nguội, sấy nóng, không tải, bù ga,…).

Nguyên nhân tiếp theo là do thời gian sử dụng lâu, bướm ga bị mòn làm tăng khe hở khi đã đóng hoàn toàn. Khi đó, không khí đồng thời đi qua đường gió phụ và đường gió chính dẫn tăng lượng xăng cung cấp làm tăng vòng tua máy. Cũng có trường hợp bướm ga đóng không kín do bụi bẩn hoặc kẹt dây ga, lò xo hồi vị của bản đạp chân ga yếu.

Với những dòng xe chân ga điện tử sẽ khó sửa chữa hơn nếu bị òa ga

– Đối với các dòng xe phun xăng điện tử, phần họng hút – vị trí có lắp các cảm biến như cảm biến vị trí bướm ga, cảm biến lưu lượng khí nạp,… đã không còn những đường ống khí phụ phức tạp như bộ chế hòa khí do việc cung cấp nhiên liệu đã được ECU tính toán theo từng chế độ của động cơ thông qua tín hiệu từ các cảm biến. Tuy nhiên, xe có hệ thống phun xăng điện tử lại có nhiều nguyên nhân dẫn tới hiện tượng òa ga hơn.

Trước tiên là van điều khiển chế độ không tải. Van này có nhiệm vụ điều chỉnh tự động tiết diện lưu thông của đường gió phụ theo chế độ động cơ. Khi van không tải bị bẩn, kẹt hoặc chết, chế độ không tải của động cơ không còn được đảm bảo, xe dễ chết máy hoặc òa ga.

Tiếp theo là cảm biến vị trí bướm ga hoạt động sai lệch hoặc chết dẫn tới việc nhận biết chế độ không tải của ECU không chính xác. Với các dòng xe sử dụng dây ga để điều khiển bướm ga, van không tải và cảm biến vị trí bướm ga là riêng biệt nên khi xảy ra òa ga sẽ dễ điều chỉnh sửa chữa hơn. Còn với dòng xe dùng chân ga điện tử, van không tải và cảm biến vị trí bướm ga được tích hợp với nhau nên thường chỉ có thể can thiệt bằng cách cài đặt lại thông số ban đầu bằng máy chẩn đoán.